Türkiye uzun yıllardır enerjide merkez ülke konumuna yükselmek için hem üretim hem de arz güvenliği için birçok yatırımı hayata geçirdi. Enerji krizindeki Avrupa için Putin’den gelen Türkiye önerisi ise Türkiye’nin adımlarını daha da güçlendirdi.
“Milli Enerji Ve Maden Politikası” projesini devreye sokan Türkiye enerjide sessiz bir devrim yaparken, enerjide arz güvenliği için attığı adımlarla yıllarca okullarda okutulan ama bir türlü istenilen şekilde kullanılamayan jeopolitik konumunun verdiği önem ve özellikleri kullanmaya başladı.
Enerjide Merkez Ülke Artık Türkiye
Rusya-Ukrayna savaşı ile beraber patlak veren enerji krizi için çözüm Türkiye’de bulundu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “Avrupa’ya gaz sevkiyatı için, Türkiye’de büyük bir dağıtım merkezi kurabiliriz” açıklamasıyla uzun yıllardır ilmek ilmek dokunan adımlar bugün tam anlamıyla meyvelerini vermiş duruma geldi.
Türkiye Enerjide Bugünlere Nasıl Geldi?
Bu sürece ilk olarak yerli kaynakları tam kapasite kullanmaya başladı. Bu adıma paralel olarak enerjinin arz güvenliği için jeopolitik konumunun özelliklerini kullanan Türkiye, dünya enerji ticareti ve geçiş hatlarının merkezi olma yönünde de emin adımlarla ilerledi.
Transit Boru Hatları
Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı (ITP)
Bakü-Tiflis-Ceyhan Ana İhraç Ham Petrol Boru Hattı (BTC)
Trans-Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP)
Türkakım Doğalgaz Boru Hattı (TÜRKAKIM)
Doğalgaz Boru Hatları
Rusya – Türkiye Doğalgaz Boru Hattı (Batı Hattı)
Mavi Akım Doğalgaz Boru Hattı (Mavi Akım)
Doğu Anadolu Doğalgaz Ana İletim Hattı (İran – Türkiye)
Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı (BTE)
Türkiye-Yunanistan Doğalgaz Enterkonneksiyonu (TYE)
Enerjide merkez ülke konumuna yükselmek isteyen Türkiye, bu alanda bağımsız olabilmek için de enerjide çeşitliliği artırmaya pür dikkat odaklandı.
Kömür ve HES gibi alternatiflerin yanı sıra nükleer ve yenilenebilir enerji gibi adımları da hızla atan Türkiye, dev bir sismik arama ve sondaj filosu kurdu.
Özellikle Doğu Akdeniz’deki tüm engellemelere rağmen bu alanda da emin adımlarla ilerlendi. Denizlerde yapılan arama faaliyetlerinin meyvesi ise kısa süre içerisinde alındı. Türkiye, Karadeniz’de 405 milyar metreküp doğal gaz keşfederek, enerji merkezi üssü iddiasını adeta taçlandırdı.
Silivri Doğal Gazı ve Tuz Gölü Depolama Tesisi
Arama faaliyetlerine hızla devam eden Türkiye Silivri’de iki sahada 3 milyar metreküplük rezerv keşfetti. Bu miktar 300 bin konutun 10 yıllık doğalgaz tüketimini karşılayabiliyor.
Öte yandan Türkiye’nin ilk yer altı doğal gaz depolama tesisi olan Silivri Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi inşa edildi. Daha sonra bu projenin halihazırda 3,2 milyar metreküp olan depolama kapasitesi genişletilerek 4,6 milyar metreküpe çıkarılması hedefleniyor.
Tuz Gölü Doğalgaz Depolama Tesisi
Ayrıca Tuz Gölü Yer Altı Doğalgaz Depolama Tesisi ile Türkiye 1 milyar metreküplük bir kapasiteye daha sahip. Bu tesisi de genişletme çalışmaların başlayan Türkiye, tesisin toplam depolama kapasitesi 5,4 milyar metreküpe çıkaracak.
Tuz Gölü tesisinin kapasite artışının tamamlanmasıyla, Türkiye doğalgaz tüketiminin yaklaşık yüzde 20’sini depolayabilir hale gelecek.
Dünyanın En Büyük FSRU Gemisi Türkiye’de
Doğal gazda arz güvenliği için yatırımlarına devam eden Türkiye Türkiye’nin ilk yüzer depolama ve gazlaştırma ünitesi (FSRU) gemisi olan Ertuğrul Gazi’yi devreye soktu.
Ertuğrul Gazi gemisi, 1 yılda 24 LNG transferi gerçekleştirirken 2,1 milyar metreküp doğal gazı sisteme aktardı.
Bu doğal gaz miktarı İstanbul’un 6 aylık, Ankara’nın 1 yıllık, İzmir’in ise 3 yıllık konutlardaki doğal gaz tüketimine denk geliyor.
Buna ek olarak BOTAŞ tarafından FSRU’lardan transfer edilen doğalgazın ulusal doğalgaz şebeke sistemine aktarılabilmesi için, Edirne’nin Saros Körfezi’nde Saros Yüzer LNG Depolama ve Yeniden Gazlaştırma Ünitesi inşaatını sürdürüyor.
Türkiye’nin Petrol ve Doğal Gaz Arama Faaliyetleri
Türkiye, enerji bağımsızlığı adımlarını hızlandırırken “Milli Enerji ve Maden Politikası” kapsamında 3 sondaj gemisi ve 2 sismik araştırma gemisini filosuna kattı.
Sondaj Gemileri
- Fatih Sondaj Gemisi
- Kanuni Sondaj Gemisi
- Yavuz Sondaj Gemisi
- Abdülhamid Han Sondaj Gemisi
Sismik Araştırma Gemileri
- Barbaros Hayreddin Paşa Gemisi
- MTA Oruç Reis Gemisi
Türkiye’de Güneş ve Rüzgar Enerjisi
Yenilenebilir enerjinin üretimdeki payını artırmak için çalışmalara hız veren Türkiye, Rüzgar enerjisinde kurulu gücünü 2021 yılında 11 bin 101 megavata yükseltti.
Güneş enerjisinde ise büyük potansiyeli olan Türkiye, 2022 yılı itibarıyla 8,3 gigavat kurulu kapasiteye ulaştı ve toplam elektrik üretimi içerisindeki payı yüzde 7,8’e yükseltti.
Hidroelektrik’te Dünyada İlk 10 Ülke Arasındayız
Türkiye’nin hidroelektrik kurulu gücü 2021 yılında 31 bin 436 megavata ulaştı. Bu süreçte Türkiye, 2 bin 200 megavatla 2020’de Çin’den sonra en yüksek hidroelektrik kapasitesini devreye alan ülke oldu.
Hidroelektrik kapasitesinde ilk 10 ülke (2021 verileri)
- Çin: 370bim NW
- Brezilya: 103 bin NW
- ABD: 102 bin NW
- Kanada: 82 bin NW
- Hindistan: 50,5 bin NW
- Japonya: 49,9 bin NW
- Rusya: 49,9 bin NW
- Norveç: 33 bin NW
- Türkiye: 31 bin NW
- Fransa: 25,5 bin NW
Dünyanın Jeotermal Kapasitesinin Yüzde 11,5’i Türkiye’de
Dünyada yaklaşık 80 ülke jeotermal enerjiyi, ısıtma ve soğutma alanında enerji olarak kullanırken, 24 ülke ise elektrik üretiminde kullanıyor. Küresel jeotermal enerji kurulu gücünde yüzde 11,5’lik paya sahip olan Türkiye, kurulu kapasite bakımından dünyada dördüncü, Avrupa’da ise ilk sırada yer alıyor. Türkiye’nin jeotermal enerji kapasitesi 6 ilde bulunan santrallerle 1676 bin megavata çıkarken, kurulu gücün yüzde 98’inin bulunduğu Ege Bölgesi, en yüksek kapasiteye sahip bölge olarak ön plana çıkıyor.
Yusufeli Barajı
Türkiye’nin en yüksek, dünyanın ise ‘çift eğrilikli ince kemer baraj tipi’ kategorisinde 3’üncü en yüksek barajı Yusufeli Barajı’nda ise sona gelindi. Bu baraj 680 bin kişinin elektrik ihtiyacını karşılayacak kapasiteye sahip olacak. Barajın kurulu gücü 558 megavat olacakken, her biri 186 megavatlık 3 üniteye sahip olacak. Türkiye Yusufeli barajı ile yıllık 1 milyar 888 bin kilovatsaat enerji üretecek.
Akkuyu Nükleer Santrali 2023’te Üretime Başlıyor
Ve yarım asırlık bir hayal daha 2023’te gerçekleşmiş olacak.2018’de temeli atılan ve 2023 yılında ilk enerjinin üretilmesi planlanan Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde (NGS) çalışmalar hız kesmeden devam ediyor.
1200 megavatlık 4 reaktör olarak planlanan tesiste kurulu güç 4 bin 800 NW olacak. Bu tesis yılda 35 milyar kilovatsaat elektrik üretimi yapacak ve bu miktar Türkiye’nin elektrik talebinin yüzde 10’unu karşılayacak.
